H Ζάτουνα

Χτισμένη αμφιθεατρικά πάνω στη νότια πλαγιά του βουνού Γούπατο και σε υψόμετρο 1.050 μέτρων περίπου, η Ζάτουνα βρίσκεται μόλις 4 χιλιόμετρα ασφαλτοστρωμένου δρόμου δυτικά της Δημητσάνας και στην αντίπερα “όχθη” του φαραγγιού του Λούσιου ποταμού. Άλλωστε το όνομά της υποδηλώνει και τη θέση της, μιας και στα Σλάβικα σημαίνει “το χωριό πέρα από το ποτάμι”. Η θέση της Ζάτουνας εξασφαλίζει θαυμάσια θέα προς τη Δημητσάνα, το φαράγγι του Λούσιου και την κοιλάδα της Μεγαλόπολης. Λίγο πιο πάνω από το υψηλότερο σημείο του οικισμού βρίσκεται και το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, από το οποίο έχει κανείς πανοραμική θέα σε ολόκληρη την περιοχή.

Φτάνοντας κανείς στη Ζάτουνα αντικρίζει στην είσοδό της τον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Παναγία Ελοβίτισσα), εκκλησία χτισμένη το 1853 και το Δημοτικό σχολείο (1919). Προχωρώντας συναντάμε το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου και λίγα μέτρα πιο πέρα το καμπαναριό της παλαιάς εκκλησίας του Αγίου χτισμένο το 1843. Ο οικισμός ακολουθεί τη γορτυνιακή αρχιτεκτονική παράδοση και είναι ενταγμένος αρμονικά στο φυσικό περιβάλλον, αφήνοντας μέρος της φύσης να εισχωρήσει ανάμεσα στα σπίτια. Το τοπίο συμπληρώνεται από τα μικρότερα εκκλησάκια και προσκυνητάρια που υπάρχουν εντός αλλά και εκτός του οικισμού. Αγία Ελεούσα, Άγιος Νεκτάριος, Άγγιος Ιωάννης, Άγιος Χαράλαμπος κ.α. Ένα κυρίαρχο συστατικό που κάνει τη Ζάτουνα ξεχωριστή, είναι το άφθονο τρεχούμενο νερό. Διάσπαρτες πηγές και βρύσες όπως η Βρύση των Κολοκοτρωναίων, το Νερούλι, η Πάνω Βρύση, ο Πύργος και η Πέρα Βρύση φέρνουν στο νου μια εικόνα από την ονειρεμένη Αρκαδία! Στενοί δεσμοί συνδέουν τη Ζάτουνα με το Ναύπλιο. Το 1996 η Ζάτουνα αδελφοποιήθηκε με το Ναύπλιο, τιμώντας έτσι το μεγάλο ήρωά της Στάικο Σταϊκόπουλο, που το 1822 με “ρεσάλτο” πήρε από τους Τούρκους το απάτητο κάστρο του Παλαμηδιού.